بررسی علل و شیوه‌های مدیریت
خشم اصلاً چیز بدی نیست. اگر خشم و عصبانیت به‌خوبی به کار گرفته شود، به ما کمک می‌کند تا به اهداف خوب برسیم و حتی زندگی سالم‌تر و خوشحال‌تری داشته باشیم. ولی اگر خشم ما خارج از کنترل باشد، به روابط اجتماعی و عاطفی ما آسیب خواهد زد. خشم در نوجوانان اگرچه امری طبیعی است، ولی اگر خارج از کنترل باشد، ممکن است باعث به مرور زمان باعث ایجاد مشکلات مزمن و اختلالات روانی شود. بنابراین، به‌منظور کنترل خشم در نوجوانان، ضروری است که آن‌ها رابطه‌ی بین نحوه فکر کردن، احساسات و رفتار خودشان را درک کنند. از سوی دیگر، والدین هم باید در رفتار با نوجوانان بسیار با احتیاط عمل کنند.
چرا نوجوانان خشمگین هستند؟
خشم در نوجوانان بنا به دلایل مختلف رشدی ایجاد می‌شود. مهم‌ترین بخش، تغییرات جسمی، ذهنی و اجتماعی چالش‌برانگیزی است که همراه با نوجوانی برای آن‌ها به وجود می‌آید. نوجوانان نیازهای عاطفی جدیدی را تجربه می‌کنند. در عین حال، آن‌ها نیاز خیلی بیشتری برای استقلال را احساس می‌کنند که این مورد اغلب می‌تواند منجر به تنش با والدین شود.
اگرچه عصبانیت و خشم کاملاً نرمال و نشان دهنده رفتار یک فرد سالم است، ولی نحوه مدیریت خشم و کنارآمدن با آن اهمیت زیادی دارد. نوجوانان باید یاد بگیرند که چطور احساس خود را به شکلی صحیح، مؤدبانه و اجتماعی بیان کنند. در واقع، آن‌ها باید مهارت‌های مربوط به مدیریت و کنترل این احساس را بیاموزند.
روش و رویکردهای والدین برای رفتار با نوجوانان نیز بسیار مهم است. برخی خانواده‌ها بروز خشم توسط نوجوانان خود را تا حد بیشتری تحمل می‌کنند. برخی دیگر سریعاً واکنش می‌دهند و تحمل کمتری دارند. بسیار مهم است که انتظارات خود را به نوجوان منتقل کرده و مرزها و حدود مشخص شده باشد. موضوع مهم دیگر این است که تفاوت بین خشم و رفتار پرخاشگرانه را به نوجوان بیاموزید. عصبانی شدن کاملاً طبیعی و پذیرفته است، ولی رفتار پرخاشگرانه صحیح نیست. باید کاملاً واضح و شفاف بیان کنید که پرتاب اشیاء، محکم بستن درب، توهین کردن و یا شکاندن اشیاء به هیچ عنوان پذیرفته نیست. عواقب اجتماعی، خانوادگی، قانونی و حتی تحصیلی بروز خشم و رفتار پرخاشگرانه را به آن‌ها توضیح دهید.
در ادامه برخی از تکنیک‌های کنترل خشم در نوجوانان را مرور می‌کنیم.
آرام کردن خود
اولین وظیفه‌ی هرکس برای کنترل خشم این است که یاد بگیرد خودش را آرام و کنترل کند. زمانی که در اوج عصبانیت هستیم، نمی‌توان خیلی منطقی فکر کرد و احساس خود را تحلیل کرد. تکنیک‌های مختلفی به ما کمک می‌کند که برای این شرایط آماده باشیم و واکنش مناسبی داشته باشیم:
پخش کردن یکی از موسیقی‌های مورد علاقه نوجوان شما
تمرین تکنیک تنفس کردن: برای ۴ ثانیه نفس عمیق بکشید و سپس آن را به آرامی تا ۵ ثانیه بازدم کنید. این کار ضربان قلب را آرام‌تر می‌کند.
انجام کارهای آرامش‌بخش: مثل دراز کشیدن و بستن چشم‌ها. باید سعی کنید تمام عضلات بدن را کاملاً شل و رها کنید.
شرکت در کلاس‌های یوگا و مدیتیشن: باعث می‌شود کنترل بیشتری روی احساسات خود داشته باشیم.
گذراندن وقت با حیوان خانگی
یادگیری مهارت‌های ابراز وجود
یادگیری این مهارت می‌تواند نقش زیادی در پیشگیری از بروز خشم در نوجوانان داشته باشد. گاهی اوقات این عصبانیت و خشم به‌خاطر ناتوانی آن‌ها در ابراز وجود و بیان قاطعیت است. در واقع، آن‌ها نحوه واکنش صحیح به موقعیت‌ها را بلد نیستند. به عنوان والدین، باید رفتار صحیح در موقعیت‌های مختلف را به آن‌ها بیاموزید. همچنان، نوجوانان باید بتوانند ابراز وجود کرده و نیازهای خود را بیان کنند. ناتوانی در برطرف کردن نیازهای این دوران باعث شکل‌گیری سرخوردگی و خشم خواهد شد.
یادگیری در مورد خشم و نشانه‌های آن
گاهی اوقات نوجوانان واقعاً کنترلی روی احساسات خود ندارند و نمی‌دانند که عاقبت احساس آن‌ها به کجا منجر خواهد شد. به عبارت دیگر، متوجه خروش عصبانیت و خشم نمی‌شوند و به خودشان اجازه می‌دهند عصبانی و عصبانی‌تر شده، تا اینکه کنترل اوضاع از دست خودشان نیز خارج می‌شود.
رفتار با نوجوانان باید شامل این باشد که احساس خشم و نشانه‌های بروز آن را به آن‌ها بیاموزیم. خشم عموماً همراه با هشدارهای جسمی و ذهنی، مانند منقبض شدن عضلات سرعت و بالا رفتن تپش قلب است. آن‌ها را تشویق کنید که در صورت بروز چنین علائمی، سریعاً تکنیک‌های مدیریت خشم را به کار بگیرند و نباید اجازه دهند احساسشان کنترل رفتار آن‌ها را در دست بگیرد.
آموزش روش‌های کنار آمدن با شرایط
اجتناب کردن از برخی تجربه‌ها نه‌تنها امکان‌پذیر نیست، بلکه به صلاح نوجوانان هم نیست. نوجوانان احتمالاً احساسات منفی و اذیت‌کننده‌ای مثل ناامیدی، خستگی و شکست را نیز تجربه خواهند کرد. والدین باید به آن‌ها بیاموزند که چطور با این احساسات و شکست‌ها مقابله کنند. به عنوان مثال، به‌جای اینکه احساس ناامیدی در آن‌ها تبدیل به خشم و پرخاشگری شود. باید آن را مسیر بهتر و مؤثرتری برای تلاش مجدد و موفقیت خود به کار بگیرند.
یادگیری مهارت‌های حل مسئله
یکی از دلایل بروز خشم در نوجوانان، احساس نیازهای مختلف است. زمانی که آن‌ها نتوانند به نیاز خود پاسخ دهند، از خشم به عنوان راهی برای رسیدن به آن‌ها استفاده می‌کنند. در چنین شرایطی، لازم است تا والدین مهارت‌های حل مسئله را به نوجوانان بیاموزند.
کنترل خشم در نوجوانان را با استفاده از این مهارت‌ها می‌توان تقویت کرد. شاید نوجوان در حل یک مسئله و تکلیف مدرسه مشکل دارد و یا اینکه با دوست و رفیق خود به مشکل برخورده باشد. والدین می‌توانند آن‌ها را تشویق کنند که برای هر مسئله ۳ راهکار پیدا کنند. سپس به آن‌ها کمک کنید و نقاط ضعف و قوت هر راه‌حل را برای آن‌ها بررسی کنید و یک مورد را در انتها برایشان انتخاب کنید. این کار به نوجوان کمک می‌کند که متوجه شود راه‌های زیادی برای حل مسائل وجود دارد و نیازی به خشمگین شدن وجود ندارد.
نوع رفتار والدین با نوجوان
اگر شما به عنوان یک والد سریع عصبانی می‌شوید، پرخاش می‌کنید، چیزی را پرتاب می‌کنید و یا فریاد می‌زنید، نباید انتظار داشته باشید خشم در نوجوانان شما کنترل شده باشد. فرزندان همیشه از رفتار والدین خود الگو می‌گیرند. بنابراین، رفتار با نوجوان باید کاملاً صحیح و حساب‌شده باشد تا آن‌ها هم همین رفتارها را یاد گرفته و تکرار کنند.
جمع‌بندی
خشم می‌تواند منبع ارزشمندی از اطلاعات باشد که به ما کمک می‌کند بفهمیم چه کسی هستیم، چه چیزی را دوست داریم و به چه چیزی نیاز داریم و چه چیزی در زندگی ما کم است. ولی در صورتی که کنترل خشم را نداشته باشیم، می‌تواند بسیار مخرب بوده و منجر به رفتار پرخاشگرانه شود. سن نوجوانی همراه با تغییرات مختلفی است که باعث می‌شود احتمال بروز خشم در میان آن‌ها بیشتر باشد. با این حال، کنترل خشم در نوجوانان نیازمند توجه بیشتر و ارائه برخی آموزش‌ها به آن‌ها است. در همین راستا، در این مقاله برخی از بهترین روش‌های کنترل خشم در نوجوانان را مرور کردیم.